data publikacji: 18 lipca 2023 | czas czytania: 5 minut | autor: Anna Dąbrowska

Wybierasz się do Uzbekistanu i zastanawiasz się, jakie są tradycyjne uzbeckie potrawy? A może jeszcze nie wiesz, że ten kraj to Twój kolejny punkt do odhaczenia na podróżniczej liście marzeń? Po przeczytaniu tego artykułu nie będziesz mieć żadnych wątpliwości! Lista dań kuchni uzbeckiej, jaką Ci przedstawimy, zadziała na Twoją wyobraźnię.

Kuchnia Uzbekistanu jest prawdziwym klejnotem na gastronomicznej mapie świata. Jej wyjątkowość tkwi w połączeniu wpływów środkowoazjatyckich, perskich i tureckich, tworząc unikalną mieszankę smaków i aromatów. Podróż do Uzbekistanu to nie tylko odkrywanie nowych miejsc, to także przyjemność dla podniebienia.

Narodowa kuchnia uzbecka składa się z bardzo pożywnych i sycących dań. Głównymi składnikami uzbeckich potraw są mięso jagnięce, tłuszcz z ogona jagnięcego, mąka, warzywa oraz zioła i przyprawy, z których najczęściej używane to m.in. kmin rzymski, kolendra, czarnuszka i kurkuma. Kuchnię tego kraju tworzą również suszone owoce berberysu, które dodaje się do najsłynniejszego dania Uzbekistanu - pilawu. W wielu innych potrawach odkryjesz również katyk (kwaśne mleko) oraz zieloną rzodkiew charakteryzującą się specyficznym pikantnym smakiem.

Plov to niewątpliwie danie narodowe. Nie tylko w Uzbekistanie, ale w całej Azji Środkowej: nie sposób spędzić tu kilku dni i nie zjeść go przynajmniej raz. Jest to sycące danie z ryżu, marchwi, rodzynek sułtańskich i duszonego mięsa, wszystko gotowane w tłuszczu baranim w gigantycznym woku znanym jako kazan.

Czasami zawiera również takie składniki, jak ziemniaki, ciecierzyca, jajka i konina. W zależności od regionu (a nawet domu), plov jest gotowany w taki czy inny sposób. Podczas Twojej podróży masz okazję spróbować nawet kilkudziesięciu wersji tego dania!

Wyjątkowość tej potrawy dodaje fakt, że jest ona obecna na wszystkich ważnych uroczystościach i spotkaniach rodzinnych. Bez plovu kuchnia uzbecka nie byłaby taka sama!

Kojarzysz samosy z kuchni Indii? Samsa to bardzo podobna przekąska Uzbekistanu w kształcie trójkątów, niezwykle popularna na ulicach Azji Środkowej. Są one przygotowywane w piecu tandori (przyklejane do ścian pieca) i zawierają przepyszne nadzienia.

Najbardziej typowe to mięso i cebula, ale znajdziesz również wersję z warzywami (ziemniaki, dynia, cebula), a nawet owocami (dżem i cukier puder). Skórka samsy jest chrupiąca, a wnętrze soczyste i aromatyczne. Musisz tego spróbować! 

Tradycyjna kuchnia uzbecka obejmuje również rodzaj pierożków wypełnionych mięsem (lub innymi składnikami, takimi jak warzywa) i zwykle jedzonych z kwaśną śmietaną lub sosem jogurtowym.

Manti mają charakterystyczną formę, przypominającą małe zwinięte kieszonki i są jedną z najpopularniejszych potraw Uzbekistanu.

Czy wiesz, że najlepszym sposobem na zjedzenie manti jest... nieużywanie sztućców? Zjedzenie pierożków rękami pozwala na rozkoszowanie się nimi w 100%! Służy także to temu, aby aromatyczny sos nie wylał się na zewnątrz.

Wielbiciele mięsnych potraw zachwycą się uzbeckimi szaszłykami. To kawałki grillowanej jagnięciny (lub wołowiny czy kurczaka) wcześniej odpowiednio zamarynowanej, a następnie nadzianej na metalowy szpikulec.

W kuchni Uzbekistanu wariacje są wskazane, zatem i szaszłyki znajdziesz w wielu wersjach. Z bardziej popularnych to grillowane mięso mielone (lyulya-kebab), wątróbka (jigar), ryba, warzywa czy... przepiórka (bedona). Każda odmiana podawana jest z marynowaną cebulą jako dodatkiem.

Czy wiesz, że słowo "szaszłyk" oznacza "sześć kęsów"? Jednak prawdopodobne jest, że będzie ich więcej!

Będąc w Uzbekistanie, nie możesz nie spróbować pszennego chleba z lokalnej piekarni. Podobnie jak samsa, lepioszka pieczona jest w piecu tandori. To prawdziwe dzieło sztuki! Pieczywo zdobi się rodzajem pieczęci (chekich) w różnych wzorach (kwiaty, geometryczne...). Prawdziwa uczta dla żołądka i oka jednocześnie.

Podobnie jak inne dania narodowej kuchni uzbeckiej, każdy region charakteryzuje się swoją wersją lepioszki, np. chleb z Samarkandy ma wyjątkowy smak i waży około 3 kg!

Lagman to jedno z najsmaczniejszych dań narodowej kuchni uzbeckiej. Potrawę przygotowuje się z prostych produktów dostępnych w danym regionie, ale ręce kucharza zamieniają je w prawdziwe arcydzieło sztuki kulinarnej.

Lagman można porównać do środkowoazjatyckiej wersji włoskiego spaghetti z dodatkiem mięsa (najczęściej wołowiny), warzyw (papryka, czosnek, cebula) przypraw, świeżych ziół i bulionu. Makaron jest wyrabiany ręcznie i smakuje wyśmienicie!

W kuchni Uzbekistanu rozpowszechnione są dwa główne rodzaje potrawy:

• Uigur chuzma-lagman,

• Uzbecki kesma-lagman.

Lagman w zależności od regionu gotuje się inaczej. 

Masz ochotę na miskę zupy? Jednym z obowiązkowych dań kuchni uzbeckiej, które musisz zjeść jest shurpa. To taka zupa warzywno-mięsna, która rozgrzewa duszę. Zazwyczaj przygotowuje się ją z ziemniaków, cebuli, pomidorów, marchwi, przypraw i świeżych ziół oraz jagnięciny.

Wersje zupy, które warto spróbować w Uzbekistanie:

• kiyma shurpa z klopsikami,

• mohara shurpa z ciecierzycą.

Shurpa to świetna przystawka do każdego posiłku, zwłaszcza jeśli odwiedzasz Uzbekistan w chłodniejszych miesiącach i chcesz się rozgrzać po całym dniu zwiedzania pięknej islamskiej architektury tego kraju.

Shivit Oshi to prawdopodobnie najbardziej kolorowe danie kuchni uzbeckiej. Jasnozielony makaron posypuje się koperkiem, dzięki czemu przyciąga wzrok, a całość nabiera ciekawego aromatu. Kluski zalewa się obficie gulaszem z mięsa, papryki, pomidorów, cebuli, ziemniaków i marchwi. Potrawa jest podawana z dodatkiem jogurtu lub kwaśnej śmietany.

Shivit Oshi to tradycyjne danie z regionu Khiva - nie spotkasz go nigdzie indziej. Skorzystaj więc z okazji i zasmakuj bogactwa aromatów tej sycącej potrawy Uzbekistanu. 

Uzbecy uwielbiają wszelkiego rodzaju suszone owoce i orzechy - morele, winogrona (rodzynki), figi, brzoskwinie, migdały... Niemal na każdym stole znajdziesz danie z różnymi przekąskami. Odwiedź lokalny bazar, a szybko zrozumiesz pasję, jaką mają do tych słodkich kąsków. Kuchnia uzbecka bez nich nie istnieje!

Czy wiesz, że jedną z bardziej popularnych przekąsek Uzbekistanu są prażone pestki moreli? Najczęściej podawane są w towarzystwie piwa lub wina.

• Herbata

Herbata jest bardzo popularnym napojem w Uzbekistanie i pije się ją przez cały dzień. Mieszkańcy często spotykają się w tzw. "chaykhanach" (herbaciarniach), aby porozmawiać i delektować się wspólnie napojem. Z herbatą wybornie smakują słodkie ciasta uzbeckie m.in. piernik Nishalda, halva czy chuchvara.

• Kumis

Innym napój, który warto spróbować w Uzbekistanie, jest kumis, czyli sfermentowane mleko i woda (podobny do kefiru). Jego smak można porównać do mieszanki jogurtu i wina.

• Ayran

Ayran to tradycyjny napój mleczny bardzo popularny w całej Azji Środkowej. Składa się z jogurtu, wody i soli i jest doskonałym orzeźwieniem w upalne dni.