Kuchnia Chin — co zjeść i czego spróbować na Dalekim Wschodzie?

🕗 7 minut | 16 lipca 2024 | Tekst Aleksandra Dudziak

Państwo środka słynie z bogatej kultury, bajecznej przyrody i kultowej kuchni! A jakie jest chińskie jedzenie? Pełne aromatów, które zachwycają turystów z całego świata. To wszystko dzięki różnorodności produktów kuchni chińskiej. Świeże warzywa, aromatyczne przyprawy, tofu i soja, owoce morza oraz rozmaite mięsa potrafią tworzyć niepowtarzalne kompozycje smakowe. Poznaj chińskie tradycje kulinarne, które są kluczem do zrozumienia tej wyjątkowej kuchni.

Przeczytaj również

• Smaki kuchni koreańskiej – popularne koreańskie dania, których musisz spróbować.
• Najzdrowsza kuchnia japońska i jej regionalne potrawy
• Tradycyjne potrawy kuchni indyjskiej

Techniki gotowania, takie jak smażenie w woku, duszenie czy gotowanie na parze, są przekazywane z pokolenia na pokolenie, tworząc unikalne i bogate dziedzictwo kulinarne. W czym tkwi sekret kuchni Chin i jakie są najpopularniejsze produkty kuchni chińskiej, których warto spróbować? Dowiesz się tego w naszym artykule.

Podczas podróży do państw środka, po całym dniu spędzonym na zwiedzaniu atrakcji i zabytków, przychodzi pora na zapoznanie się z kolejnym filarem kultury, jakim są chińskie tradycje kulinarne.

Kuchnia chińska liczy kilka tysięcy lat. Terytorium tego kraju jest bardzo rozległe, pełne pomniejszych regionów. Wiele osób po przyjeździe do chin może być zaskoczonych różnorodnością chińskich przysmaków.

Pekińska kuchnia jest zupełnie inna niż kuchnia syczuańska, a ta z kolei różni się od kantońskiej. Jednak to, co łączy wszystkie te smaki, to podejście do jedzenia, które przekracza granice zaspokajania głodu. 

W tradycyjnej kuchni Chin wierzy się, że jedzenie ma moc, nie tylko cieszenia podniebienia, ale także uzdrawiania ciała. Przy stole przejawia się to w potrawach przyrządzanych zgodnie z zasadami pięciu przemian, które dążą do osiągnięcia idealnej harmonii smaku słodkiego, słonego, kwaśnego, gorzkiego i ostrego.

Rozmawiając o kuchni Chin często pierwszą rzeczą, która przychodzi nam na myśl, jest ryż, kojarzony z jedzeniem pałeczkami. Trzeba przyznać — pałeczki odgrywają kluczową rolę w chińskiej kulturze jedzenia i korzystanie z nich wiąże się z zestawem zasad dobrego wychowania.

Nauka jedzenia pałeczkami może wydawać się trudna, ale z odrobiną praktyki staje się naturalna. Oto krok po kroku, jak to zrobić:

• Trzymaj jedną pałeczkę nieruchomo: Umieść pierwszą pałeczkę w zagłębieniu między kciukiem a palcem wskazującym. Oprzyj ją na trzecim lub czwartym palcu.

• Ruchoma pałeczka: Drugą pałeczkę trzymaj jak długopis między kciukiem, palcem wskazującym i środkowym. Ta pałeczka będzie się poruszać.

• Łapanie jedzenia: Otwórz i zamknij ruchomą pałeczkę, aby chwytać jedzenie. Staraj się unikać zbyt szerokiego otwierania pałeczek.

• Ćwiczenie: Zacznij od większych kawałków jedzenia, a z czasem przejdź do mniejszych i bardziej śliskich potraw.

Pałeczki to więcej niż sztućce chińskie — to część kultury. Nauczenie się ich używania to swoisty rytuał. Ważne zasady? Nie powinno się wbijać pałeczek pionowo w ryż, oblizywać ich, wskazywać nimi na innych i przesuwać nimi talerzy. Jedzenie pałeczkami to sztuka, która wymaga cierpliwości i szacunku.

Jedną z dość intuicyjnych zasad jest – nie jedz pałeczkami ze wspólnego naczynia. Nałóż jedzenie do własnej miski za pomocą wspólnych sztućców i wtedy kontynuuj posiłek z własnego naczynia (oczywiście wspólnych pałeczek używaj wyłącznie do nakładania posiłku – nie jedz nimi).

Postaraj się nie ubrudzić stołu lub maty sosem. Jeśli potrawa stwarza takie ryzyko, możesz podłożyć pod pałeczki miseczkę lub łyżkę (ale nie rękę!). Jeśli chcesz na chwilę przerwać posiłek i odłożyć pałeczki – nie odkładaj ich bezpośrednio na stół.

Zamiast tego użyj podpórek, połóż na miseczce lub złóż kopertę na jednorazowe pałeczki, tak by ona stanowiła podpórkę. Po zakończonym posiłku złóż pałeczki razem i odłóż na miseczce prostopadle do krawędzi stołu.

Chińczycy cenią wspólne spędzanie czasu przy stole, gdzie długie posiłki, trwające godzinami, są często umilane spożywaniem alkoholu. Podczas ucztowania wznosi się toasty, żywo rozmawia i żartuje. Można by stwierdzić, że takie spotkania w Chinach i krajach Europejskich są podobne, gdyby nie pewne niuanse.

Dla własnego spokoju i pewności — warto je znać, jednak nie należy się do nich zanadto przywiązywać. Kultura chińska wciąż się zmienia i poddaje się zachodnim wpływom. Inne zasady będą obowiązywać na spotkaniu w tradycyjnej, chińskiej restauracji z grupą przedstawicieli starszych pokoleń, a inne na swobodnym spotkaniu z młodymi ludźmi.

• Wyrazem uprzejmości jest spróbowanie każdej potrawy, którą podano na stół.

• Kiedy masz ochotę na dolewkę herbaty czy dokładkę potrawy — nie zaczynaj od siebie. Najpierw napełnij naczynia osób siedzących obok, a dopiero potem swoje własne.

• Tradycyjnie w Chinach panuje hierarchia przy stole. Osoba zajmująca honorowe miejsce rozpoczyna jedzenie i tym samym daje sygnał pozostałym gościom do sięgnięcia po pałeczki.

• Szacunek do osób starszych i bardziej doświadczonych jest ważnym aspektem kultury dalekiej Azji.

Uniwersalnym podejściem jest okazywanie szacunku gospodarzowi. Wdzięczność i ogłada sprawdzą się w każdym zakątku świata.

Kuchnia regionalna w Chinach ma się dobrze! Przez tysiące lat, różne regiony wprowadzały swoje unikalne smaki i techniki, kształtując liczne odmiany kulinarnych tradycji Chin.

Co ciekawe – w praktyce niemal niemożliwe jest spróbowanie większości stylów kulinarnych poza Chinami, ponieważ w zachodnich restauracjach podaje się dania inspirowane zaledwie kilkoma najbardziej popularnymi regionami. Podróż do państwa środka jest jedyną możliwością do poznania regionalnych smaków. A jakie są regiony kuchni chińskiej?

Jesteś fanem polskich pierogów ruskich? Koniecznie spróbuj słynnych pierożków w formie dim sum z Kantonu!

To, co na Zachodzie nazywane jest chińskim jedzeniem, tak naprawdę odnosi się zazwyczaj do kuchni kantońskiej. Z powodu tła historycznego i położenia geograficznego, jest to najbardziej znany przez Europejczyków kawałek Chin. W Kantonie używa się głównie ryżu i drobno posiekanych, szybko smażonych składników, podawanych zazwyczaj z łagodnymi sosami.

Nie boisz się mrowienia w ustach? Sięgnij po rozgrzewający pieprz syczuański. Kuchnia syczuańska jest oparta na wołowinie, bardzo pikantna, złożona, cierpka i odważna! Słynie z potraw wędzonych.

Jak można się domyślić – z Pekinu pochodzi, znana na cały świat, kaczka po pekińsku. Tam dania z ryżu zdarzają się rzadko, znacznie częściej można spotkać gotowane na parze bułeczki z mąki pszennej czy makaron.

Używa się tutaj kombinacji pięciu smaków pod postacią mieszanki liczi, longanu, daktyli czerwonych, nasion lotosu i niespliku. Jako przyprawy stosuje się też koper włoski, cynamon i olej z nasion herbaty. Ostry smak jest tu bardzo popularny.

Niezależnie od regionu, do którego planujesz podróż, przed wyjazdem sprawdź, czy będzie Ci potrzebna wiza do Chin. Jest ona niezbędna dla podróży, które będą trwały więcej niż 15 dni.

Przepisy na chińskie dania cieszą się dużą popularnością, wśród tych, którzy chcieliby dowiedzieć się, czy smaki kuchni chińskiej są dla nich, ale nie mieli jeszcze okazji, by odwiedzić ten niezwykły kraj.

Chińskie zupy, potrawy z ryb czy ryż po chińsku z dodatkiem warzyw? Różnorodność jest duża, więc łatwo znaleźć coś dla siebie. Niezwykle popularnym chińskim daniem, szczególnie uwielbianym w Polsce są sajgonki, czyli krokiety, najczęściej zwijane z papieru ryżowego, z nadzieniem mięsno-warzywnym lub krewetkowym.

Zwolennikom nieoczywistych połączeń smakowych, przypadnie do gustu kurczak o kokosowym posmaku, podawany z mango. Warto spróbować także chińskich pierożków wonton, które mogą być podawane zarówno samodzielnie, jak i zanurzone w bulionie warzywnym. Aż ciężko się oprzeć! 

Jeśli masz ochotę na prawdziwe smaki kuchni chińskiej, wypróbuj hot-pot, czyli pyszny chiński kociołek. Składa się on z tradycyjnych wywarów o różnych smakach oraz kawałków mięsa, tofu i warzyw. To wyjątkowe doświadczenie kulinarne, pozwoli Ci odkryć bogactwo smaków kuchni Chin i zgłębić kulturę Państwa Środka.

Charakter dań zależy głównie od składników. Chociaż produkty kuchni chińskiej w niektórych regionach bywają kontrowersyjne, to w większości są to artykuły, które występują w wielu kuchniach zachodnich. Jakie więc składniki są niezbędne do przygotowania smacznego, autentycznego posiłku wywodzącego się z tamtego regionu?

Chociaż ryż jest kojarzony z Chinami, warto pamiętać, że istnieją regiony, gdzie jest on spożywany znacznie rzadziej, a jego miejsce zastępuje makaron i inne produkty mączne. A jaki jest makaron chiński? Rodzajów jest co najmniej kilka! Na zachodzie znane są makarony mie — z nimi kojarzone są chińskie zupy błyskawiczne.

Warto jednak wiedzieć, że makarony mie w daniach instant występują w nieco zmodyfikowanej chemicznie formie. Tradycyjnie te, robione z mąki pszennej, produkty, w postaci długich, cienkich nitek, goszczą na stołach jako element bazowy bardziej wyrafinowanych dań. Najczęściej kucharze namaczają je w wodzie, a następie obsmażają i podają z kurczakiem czy warzywami.

Równie popularne w chinach są wyjątkowe — makarony ryżowe. Przygotowywane są z mąki ryżowej, co sprawia, że naturalnie nie zawierają glutenu — mogą być świetnym wyborem dla osób z nietolerancją. Istnieją również „przezroczyste makarony”, nazywane również „szklanymi”. Tworzone są ze skrobi z fasoli mung, ziemniaków lub batatów.

Produkty na bazie soi, dzięki rosnącej popularności diet bezmięsnych, cieszą się coraz większym uznaniem. Nie wszyscy wiedzą jednak, że te sojowe zamienniki mięsa pochodzą z państwa środka. Tofu jest cennym źródłem wegańskiego białka, wapnia, a także soli mineralnych i witamin.

Samo w sobie nie ma za wiele smaku — by nabrać aromatu, potrzebuje marynat, sosów, panierek i przypraw. Na szczęście Chińczycy opanowali sztukę obrabiania tofu do perfekcji!

Przyprawy chińskie potrafią zaskoczyć osoby pochodzące spoza rejonów Azji. Popularny jest olej sezamowy, imbir, pieprz syczuański, ocet ryżowy, a także sosy – sojowy, ostrygowy czy hoisin. Tradycyjna kuchnia chińska używa ich w ogromnych ilościach.

Chińskie tradycje kulinarne obejmują kilka klasycznych technik gotowania. Jedną z najpopularniejszych metod jest szybkie podsmażanie w woku. Pokrojone składniki wrzuca się na wrzący olej i intensywnie miesza oraz podrzuca, aby wszystko równomiernie się zarumieniło. Równie często stosuje się smażenie na głębokim oleju, gdzie składniki na kilka sekund są zanurzane w bardzo gorącym tłuszczu, co nadaje im chrupiącą teksturę.

Gotowanie na parze również odgrywa ważną rolę. Tradycyjnie wok napełnia się wodą, często z dodatkiem sosu sojowego, a na nim umieszcza się bambusowe naczynie, w którym gotują się potrawy. Duszenie w sosie to kolejna popularna metoda, w ramach której zamarynowane i obtoczone w mące mięso jest duszone i polewane sosem, który nadaje mu głęboki smak i odpowiedni kolor.

Te techniki są ważnymi czynnikami, dzięki którym chińskie jedzenie nabiera wyjątkowych i zróżnicowanych smaków.

Najbardziej uniwersalnym i powszechnie stosowanym narzędziem jest, wspomniany już wielokrotnie — wok. Co ciekawe — to narzędzie przed pierwszym użyciem, poddaje się specjalnej procedurze. Wok ze stali węglowej należy „wypalić”. W ten sposób tworzy się naturalna warstwa zabezpieczająca przed rdzewieniem i przywieraniem smażonych składników.

Często dodatkowo używany jest steamer (parowar), czyli bambusowy „koszyczek”, w którym gotuje się potrawy na parze. Natomiast do siekania, krojenia i rozdrabniania Chińczycy często używają tasaka.