Dary wiosny — jak jeść smacznie i zdrowo?

3 minuty | 16 maja 2025 | Tekst Magdalena Rudzka

Sezon na nowalijki już w pełni, za chwilę pojawią się pierwsze owoce. Wiosna to najbardziej kolorowy – i zdrowy – czas na naszych talerzach. 

Ich słodki smak to kwintesencja wiosny. Dobrej jakości młode ziemniaki potrafią być tak smaczne, że można je jeść bez dodatków. Aby nie przyćmić ich walorów smakowych, warto podać je jako część lekkiego posiłku, na przykład z jajkiem sadzonym lub tradycyjnie, ze zsiadłym mlekiem. Ale świeży koperek być musi.

Młoda kapusta z koperkiem to tradycyjne polskie wiosenne danie. Ale warto pamiętać, że wiosną pojawia się nie tylko kapusta głowiasta zielona – także ta czerwona, charakteryzująca się zupełnie innym profilem smakowym. Jest słodsza, pozbawiona siarkowego posmaku i zapachu, świetnie współgra z kwaśnymi dodatkami. Czerwony kapuśniak warto przygotować z dodatkiem kwaskowatej passaty pomidorowej, a całość zblendować. Dodatek śmietanki nada zupie pastelowy kolor.

Choć supermarketowe zioła są dostępne dziś przez cały rok, nic nie przebije smaku pierwszych gruntowych listków. Jest o wiele intensywniejszy. Warto zaopatrywać się w zielone pęczki na bazarach. Zioła to nie tylko przyprawa i aromatyczny dodatek do potraw. Kremowa zupa miętowa z cukinią, śmietanką i pestkami dyni to pełnowartościowy, pożywny posiłek.

Nieduże, miękkie i słodkie są lepszą wersją marchwi. Młode marchewki najczęściej sprzedawane są z natką – ją także można wykorzystać, na przykład do sałatek. Pierwsze warzywa korzeniowe idealnie nadają się do pieczenia, które trwa znacznie krócej niż w przypadku późnych zbiorów. Wystarczy starannie obtoczyć je w oliwie, dodać odrobinę soli – i gotowe. 

„Sezon ogórkowy” to potoczne określenie na letni zastój w życiu kulturalnym. Ale młode ogórki szklarniowe zaczynają się już w czerwcu. To prawdziwe małe bomby świeżości. Plastry ogórków wraz z listkami mięty i sokiem z limonki mogą zamienić zwykłą gazowaną wodę w orzeźwiający, doskonale gaszący pragnienie napój. 

...a właściwie borówki – to prawdziwy skarb naszych lasów. Intensywne w smaku, pełne dobroczynnych polifenoli, zdecydowanie wygrywają w starciu ze szklarniową lub importowaną borówką amerykańską. Sezon na jagody zaczyna się pod koniec czerwca. Ich kwaśny smak doskonale przełamuje słodycz ciast, np. chrupiącego placka owsianego. 

Choć parzy, jest jedną z najzdrowszych roślin. Młode listki pokrzywy zbieramy w kwietniu i maju, zrywając (w rękawiczkach) same wierzchołki rośliny. Aby nie parzyły, wystarczy je przelać wrzątkiem, zblanszować lub umyć i drobno posiekać. Zielony pokrzywowy farsz świetnie nadaje się do wytrawnych bułeczek.

W Polsce bakłażany (inaczej oberżyny lub gruszki miłosne) uprawiało się już w XVI w., o czym pisał botanik Szymon Syreniusz w swym Zielniku. To roślina ciepłolubna, więc dojrzewa najwcześniej w połowie czerwca. Bakłażany spożywa się tylko po obróbce cieplnej – można je smażyć, grillować, piec i dusić. Zapiekanka z wiosennymi pomidorami to jest to!

O zachowaniu wiosennych smaków na dłużej warto pomyśleć od razu. Wystarczy marynata z octu, cukru i wody w proporcjach 1:2:3, aby młode warzywa zakonserwować na wiele miesięcy. Do marynaty warto dodać sok z buraka, a wszystko nabierze smakowitego purpurowego koloru. 

Kalafior i brokuł to też kwiaty. Ich jadalna część to wyjątkowo duży, mięsisty kwiatostan zwany różą. Składa się z nierozwiniętych jeszcze pąków.

Nie tylko Polacy uważają, że mamy najlepsze truskawki na świecie. Są symbolem czerwca i jednym z najbardziej aromatycznych owoców jagodowych. Choć tak pyszne na świeżo, są też niezastąpione w całej gamie słodkich potraw. Szybki sernik w szklance ze spodem z kruszonych herbatników, świeżymi truskawkami i miętą to nasza propozycja. 

Bardzo polskie warzywo. Botwinka to zupa z liści oraz korzeni młodych wiosennych buraków ćwikłowych. Warto wiedzieć, że boćwina to określenie na inny gatunek rośliny – buraka liściowego, inaczej mangolda. On także może być składnikiem tej zupy. Botwinkę gotuje się na wywarze mięsno-warzywnym i zakwasza sokiem z cytryny.  

Cóż jest bardziej wiosennego niż kwiaty? Jest wśród nich mnóstwo jadalnych gatunków, ale chyba tylko kwiaty cukinii mogą stanowić cały posiłek. Zanurzone w lekkim cieście, a potem szybko usmażone w głębokim oleju można podać z jogurtowym dipem przyprawionym sokiem z cytryny.