Marszałek na lotnisku – kim jest koordynator ruchu naziemnego?

🕗 6 minut | 12 sierpnia 2024 | Tekst Mateusz Łapuć | Redakcja Klara Krysiak

Przyglądałeś się kiedyś kołującym na lotnisku samolotom? Jeśli tak, na pewno widziałeś samochód z napisem follow me, za którym podąża samolot. W samochodzie tym zasiada nie kto inny jak koordynator ruchu naziemnego — wyjątkowo istotna osoba na lotnisku. Kim jest powszechnie określany marszałek na lotnisku oraz jakie funkcje pełni? Tego i więcej dowiesz się z poniższego artykułu!

Przeczytaj również:

• Jak wyglądają badania lotniczo-lekarskie załogi samolotu?
• Kim są kontrolerzy ruchu lotniczego? Niezastąpiony organ w lotnictwie
• Czym jest biała smuga kondensacyjna za samolotem?

Obsługa naziemna statków powietrznych to proces niezwykle odpowiedzialny, wymagający współpracy służb ruchu lotniczego oraz służb lotniskowych. Funkcjonowanie portów lotniczych opiera się na sprawnym zarządzaniu ruchem i procedurach, które stanowią fundament bezpieczeństwa w lotnictwie. Jednym z kluczowych osób, które biorą w tym udział, jest tak zwany marszałek lotniskowy, czyli koordynator ruchu naziemnego, z angielskiego Marshaller — sygnalista. Na czym polega jego praca?

Jednym z kluczowych zadań koordynatora ruchu naziemnego jest monitorowanie i kierowanie samolotów na konkretne stanowiska postojowe, za pomocą wybranych sygnałów wizualnych. Koordynator dba o bezpieczny ruch statków powietrznych poprzez wydawanie pilotom przy stanowiskach postojowych komend, takich jak: w lewo, w prawo, do przodu, stop, zwolnić, przyśpieszyć, czy też: wyłączyć silnik. Marszałek dba o odpowiednią separację między stojącymi samolotami i bezpieczny ruch oraz dopełnia komunikację pomiędzy załogą statku powietrznego i kontrolą ruchu lotniczego.

Nadzorując naziemny ruch statków powietrznych koordynator, musi upewnić się, że wszystkie operacje odbywają się zgodnie z harmonogramem i w sposób bezpieczny. Obsługa samolotów i praca ta wymaga nie tylko doskonałej znajomości układu lotniska, ale także świetnej orientacji przestrzennej i umiejętności analitycznych. Kluczowe jest także szybkie i trafne podejmowanie decyzji, szczególnie w sytuacjach stresowych i nieprzewidzianych.

Wiesz już, kim jest koordynator ruchu naziemnego na lotnisku. Wspomnieliśmy też, że do jego zadań należy komunikacja wizualna z pilotami i ustawianie statków powietrznych w wyznaczonych miejscach. Na czym to dokładnie polega? Chodzi o wydawanie konkretnych, jasno określonych i uniwersalnych sygnałów niewerbalnych przy pomocy pomarańczowych, świecących pałeczek trzymanych w rękach. Dzięki nim praca koordynatora ruchu naziemnego jest możliwa również w nocy oraz w gorszych warunkach pogodowych, kiedy widzialność jest ograniczona.

Naziemne operacje statków powietrznych wspierane przez marszałka lotniskowego, związane są z pewnymi technikami oraz komunikatami wizualnymi. Wyróżniamy ich około 25 i wykonywane są poprzez odpowiednią pracę rękoma. Niezwykle istotna jest precyzja i jasno wskazywane komunikaty, aby nie doszło do nieporozumień i błędów.

Marshalling jest szczególnie istotny na rozbudowanych lotniskach, gdzie ruch jest duży i intensywny, a bezpieczeństwo ruchu samolotów wymaga wyjątkowej koordynacji służb. Poniżej przedstawiamy najczęściej wykorzystywane sygnały niewerbalne w naziemnych operacjach lotniczych:

• wskazywanie pilotowi pożądanego kierunku ruchu,

• wskazanie stanowiska postojowego,

• zatrzymanie zwykłe/awaryjne,

• włączenie/zwolnienie hamulców,

• przyśpieszenie/zwolnienie,

• włączenie/wyłączenie silników,

• potwierdzenie.

W pracy koordynatora ruchu naziemnego, oprócz widocznego stroju i pałeczek wskazujących, niezwykle istotny jest również samochód. Jego kolor — najczęściej żółty, również nie jest przypadkowy. Chodzi o zapewnienie widoczności i wyróżnienie się spośród innych służb lotniskowych. W czym pojazd z napisem Follow Me wspiera samoloty?

Samochód Follow Me to nieodłączne narzędzie pracy koordynatora ruchu naziemnego poruszającego się po płycie lotniska. Jego głównym zadaniem jest prowadzenie samolotów po polu manewrowym lotniska, wskazując im trasę do stanowiska postojowego czy pasa startowego.

Jego znaczenie odgrywa kluczową rolę w zarządzaniu ruchem statków powietrznych na ziemi, zwłaszcza w sytuacjach, gdy widoczność jest ograniczona lub gdy samoloty muszą poruszać się po skomplikowanych drogach kołowania. Dzięki temu piloci mogą bezpiecznie dotrzeć do wyznaczonych miejsc, co minimalizuje ryzyko błędów i nieporozumień.

Obsługa samolotów to zadanie ważne i odpowiedzialne, a dobry marszałek powinien charakteryzować się kilkoma kluczowymi cechami. Niezwykle istotna jest zdolność do szybkiego podejmowania decyzji, umiejętność pracy pod presją, doskonała orientacja przestrzenna oraz znajomość procedur lotniskowych. Wspierając naziemne służby operacyjne oraz ruch statków powietrznych, niezwykle istotna jest również umiejętność pracy zespołowej i skuteczna komunikacja.

Praca w branży lotniczej jako koordynator ruchu naziemnego to nie tylko potrzebne odpowiednie cechy osobowościowe, ale również wymagania formalne, które należy spełnić. Aby zostać koordynatorem ruchu naziemnego na lotnisku kontrolowanym, kandydat musi przejść odpowiedni kurs teoretyczny, zdać egzaminy oraz odbyć wymaganą praktykę na polu manewrowym lotniska. Szkolenie koordynatorów ruchu naziemnego wprowadza kandydatów nie tylko w świat przepisów i procedur panujących na lotnisku, ale także uczy zarządzania środowiskiem przyrodniczym w otoczeniu lotniska, szczególnie ornitologii. Ptaki bowiem są dla lądujących i startujących samolotów niebezpieczne, a umiejętność nadzorowania ich środowiska przyrodniczego jest kluczowa w efektywnym funkcjonowaniu portów lotniczych.