Zwiedzanie Andaluzji, czyli bliskie spotkanie z ojczyzną flamenco

Andaluzja to miejsce bliskie memu sercu i zawsze chętnie tam wracam. Jest różnorodna, głośna, a jej mieszkańcy ciepli i pomocni — nawet jeśli nie masz zielonego pojęcia o piłce nożnej. Jeśli po raz pierwszy zwiedzasz najważniejsze miasta Andaluzji — witam Cię serdecznie. Gorące południe jest tak kolorowe i piękne, że jestem przekonana, iż po przeczytaniu tego artykułu z zachwytu krzykniesz głośne ¡olé!

Przeczytaj również:

• Ciekawostki Wenecji — relacja ze zwiedzania miasta na wodzie
• Wyjazd do Turcji — relacja z weekendu w Stambule

Zwiedzanie miast Andaluzji to niekończąca się przygoda, a miejsc wartych odwiedzenia jest tak wiele, że możesz z powodzeniem wracać tu każdego roku. Niniejszą objazdówkę po najciekawszych miejscach Andaluzji rozplanowałam na 7 dni, chociaż tempo, w jakim będziesz zwiedzać, zależy wyłącznie od Twoich preferencji. Żeby zaoszczędzić na czasie, warto zdecydować się na wynajem auta — w Andaluzji nie jest to drogie, a bardzo pomoże Ci w dotarciu do niektórych zakątków.

Podróż po regionie Andaluzji rozpoczęłam (trochę niestandardowo) w Madrycie, z uwagi na to, że po drodze na południe chciałam zahaczyć jeszcze o Toledo. Sama trasa z Madrytu do Kordoby to około 400 kilometrów, więc można przejechać ją w jedno popołudnie.

Na lotnisku w Madrycie wylądowałam około godziny 14:30, odebrałam z wypożyczalni auto wynajęte przez Rentalcars (Otwiera się w nowym oknie) i od razu wyruszyłam w trasę w kierunku Toledo. W kilka godzin na spokojnie zdążyłam obejść miasto, zobaczyć jego najważniejsze punkty i zjeść pyszne churros con chocolate. Jeśli masz urlop nieco dłuższy niż 7 dni, możesz pokusić się o zrealizowanie podobnego planu.

Pierwszym i najważniejszym miastem Andaluzji, które odwiedziłam, była Kordoba. Zwiedza się ją w kilka godzin, szczególnie latem, kiedy temperatury sięgają ponad 40 stopni Celsjusza. Jest tu też jeden z najbardziej znanych zabytków Andaluzji, czyli Mezquita. To właśnie ona przyciąga do miasta większość turystów.

Mezquita pochodzi z VIII wieku i jest w połowie meczetem, w połowie katedrą rzymsko-katolicką. Charakteryzuje ją las kolumn, czyli dwukondygnacyjne arkady w kolorze biało-czerwonym, przypominające rzymskie akwedukty. To właśnie one sprawiają, że wchodząc do Mezquity masz wrażenie, że nie ma ona ani końca, ani początku.

Esencją Kordoby jest też ślepa uliczka Calleja de las Flores, znajdująca się w samym sercu dzielnicy żydowskiej. Wyróżnia się mnóstwem kolorowych kwiatów, które przymocowane w doniczkach, zdobią białe ściany andaluzyjskich budynków. To widok tak charakterystyczny, że znajdziesz go na pocztówkach i magnesach w całym regionie Andaluzji.

Wchodząc do starej części miasta, warto zobaczyć też Medina Azahara i Most Rzymski, który łączy Kordobę z wieżą Calahorra. Składa się on z 16 łuków wspartych na solidnych przyczółkach i jest idealnym przykładem architektury mauretańskiej. W jego centrum znajduje się też rzeźba świętego Rafaela.

Dlaczego prowincja Sewilla to moje ulubione miejsce w regionie Andaluzji? Jest głośna, chaotyczna i pachnie pomarańczą. To jedyne takie miejsce na południu, gdzie dźwięki gitary hiszpańskiej łączą się ze stukotem butów do flamenco, wewnątrz barów zamiast stolików i krzeseł są schody, a w parkach obok gołębi latają papugi. Nie mówiąc już o przepięknym Parku Marii Luizy, którego zadbane ścieżki prowadzą do kluczowej atrakcji Andaluzji, czyli na Plaza de España.

W stolicy Andaluzji warto zobaczyć... wszystko. Jest tu gorąca dzielnica Triana, która leży nad rzeką Gwadalkiwir i należy do najstarszych części miasta, są las Setas de Encarnación, czyli największa drewniana konstrukcja na świecie z punktem widokowym na panoramę miasta i jest Barrio de Santa Cruz, czyli artystyczne centrum stolicy Andaluzji z jej najważniejszymi zabytkami: Katedrą Świętej Marii w Sewilli z minaretem la Giralda, Archiwum Generalnym Indii i Ratuszem.

Atrakcją, której nie można pominąć jest też Real Alcázar, czyli zespół pałacowy z westybulem, oratorium, jadalnią, punktem widokowym i wieloma komnatami. Jego niewątpliwym atutem są też ogrody — zielone, gęste i przepięknie położone.

Warto pamiętać, że Sewilla to największe miasto południowej Hiszpanii, co oznacza, że jest tu też najwięcej turystów. Wybierając się do stolicy Andaluzji w sezonie, koniecznie zarezerwuj nocleg z wyprzedzeniem (Otwiera się w nowym oknie). Ja odwiedziłam to miasto w maju i miałam problem ze znalezieniem zakwaterowania — ostatecznie spałam więc w Huelvie, do której ze stolicy Andaluzji jest około godziny drogi samochodem.

Czy Huelva to przejazdowy punkt na moim planie zwiedzania miast Andaluzji? Tak, ponieważ sama miejscowość nie wyróżnia się niczym konkretnym i raczej nie warto poświęcać jej zbyt wiele czasu. Ciekawe są natomiast tutejsze okolice, na przykład miasteczko Ayamonte, z którego odpływa prom do portugalskiego miasta Vila Real de Santo Antonio. Przeprawa przez rzekę Guadiana trwa dokładnie 15 minut, a promy odpływają co godzinę. W trakcie wycieczki po najciekawszych miejscach Andaluzji możesz więc zaliczyć nie jeden, a dwa kraje!

Warte uwagi są też szerokie, piaszczyste plaże na wybrzeżu Costa de la Luz. Latem przyjeżdżają tu mieszkańcy z całej Andaluzji, co tylko potwierdza moje przekonanie, że wypoczywa się tu niezwykle dobrze! Z Ayamonte jest też rzut beretem do Portugalii — dojazd do nadmorskich miejscowości takich jak Tavira, Faro czy Albufeira to od pół godziny do godziny drogi samochodem.

W ramach przerwy od zwiedzania miast Andaluzji możesz wybrać się do Parku Narodowego Doñana, jednego z najpiękniejszych terenów podmokłych w Europie. Żeby dostać się do środka Coto de Doñana, konieczne jest zarezerwowanie wycieczki z przewodnikiem — tylko w języku hiszpańskim. Nie jest to jednak przeszkoda do podziwiania niesamowitych widoków i ekosystemów parku narodowego Andaluzji — bagien, lagun, gai sosnowych, ruchomych wydm i klifów... Najlepsze jest jednak to, że park Coto de Doñana jest tak duży (jego powierzchnia wynosi 54 252 ha), że leży na terytorium aż trzech hiszpańskich prowincji: Huelvy, Sewilli i Kadyksu.

W prowincji Huelva, w gminie Palos de la Frontera, znajduje się moim zdaniem najpiękniejsza plaża na całym wybrzeżu Costa de la Luz. Mowa o plaży Parador de Mazagón, która leży u podnóży klifu Arenosillo. Są tu rozległe gaje sosnowe i tysiącletnie wydmy, z których rozciąga się widok na oszałamiająco piękny Ocean Atlantycki.

Plaża Parador stanowi też część parku narodowego Andaluzji, o którym wspomniałam powyżej, czyli Coto de Doñana. Wczesną wiosną można przechadzać się tędy bez końca, a nawet spróbować wspiąć się na klif Arenosillo. Latem też nie ma tu raczej problemu ze znalezieniem miejsca do plażowania — plaża Parador jest długa i dość szeroka. Została nawet odznaczona Błękitną Flagą, dzięki której oficjalnie kwalifikuje się do zestawienia najlepszych plaż na hiszpańskim wybrzeżu Costa de la Luz.

Z miasta Huelva kierujemy się bezpośrednio do Kadyksu. To około dwóch godzin podróży, ponieważ musimy objechać cały teren Parku Narodowego Doñana. Najszybsza trasa prowadzi przez najważniejsze miasto Andaluzji — Sewillę, więc jeśli jest jeszcze jakaś atrakcja, której nie zdążyłeś tam zobaczyć, to jest to idealna okazja do nadrobienia zaległości.

Kadyks to miasto Andaluzji nieco inne od tych, które widzieliśmy do tej pory. Jest tu znacznie spokojniej niż w prowincji Sewilla, a sama miejscowość sprawia wrażenie jednego wielkiego dziedzictwa historycznego. Kadyks został założony około 3000 lat temu przez Fenicjan, a dziś jest jednym z najstarszych miast na zachodzie i... ważnym ośrodkiem handlowym.

Poza barokowo-klasycystyczną katedrą w Kadyksie, licznymi muzeami i stanowiskami archeologicznymi, w tym mieście warto po prostu odpocząć. W samej Prowincji Kadyks jest wiele idealnych do tego plaż, takich jak La Caleta, La Victoria czy Cortadura, o które koniecznie musisz zahaczyć podczas zwiedzania miast Andaluzji.

Nasza wycieczka po znanych zabytkach Andaluzji trwa w najlepsze, a ja... po raz kolejny postanowiłam przekroczyć granicę Hiszpanii. Tym razem wybrałam się na Gibraltar, czyli brytyjskie terytorium położone nad Zatoką Gibraltarską. Gibraltar ma niecałe 7 km² powierzchni, jest zamieszkiwany przez blisko 34 tysiące mieszkańców, językiem urzędowym jest tu angielski, a ruch (wbrew spekulacjom) — prawostronny.

Czy polecam wybrać się na Gibraltar? Nie wiem. Wszystko zależy od tego, jakie klimaty bardziej do Ciebie przemawiają. Jeśli podobają Ci się atrakcje Andaluzji i tutejsza mentalność — szybkie przeniesienie się na tereny Brytyjczyków mogą być ciekawym doświadczeniem.

Gibraltar jest dla mnie czymś na styku dwóch kultur, które (chyba każdy to przyzna) są od siebie diametralnie różne. Przebywając na tutejszym terenie, masz wrażenie, jakby ktoś wziął kawałek Hiszpanii, dodał do niego kilka brytyjskich elementów, postawił sklepy z pamiątkami i powiedział voilà. Znajdziesz tu też typowe, brytyjskie puby, obok których siedzą Hiszpanie, zajadający się owocami morza w 30-stopniowym upale. Czy to się klei? Nie wiem.

To, co mi się w Gibraltarze podobało, to jego atrakcje. Jest tu Skała Gibraltarska, na której można spotkać słynne magoty gibraltarskie — jedyną żyjącą wolno populację małp w Europie. Jest też pomnik generała Sikorskiego, Jaskinia św. Michała i Europa Point, czyli najbardziej wysunięty na południe punkt enklawy brytyjskiej z latarnią morską.

Malaga to miasto Andaluzji na wybrzeżu Costa del Sol chyba najbardziej kojarzące się z wypoczynkiem. Jest tu aż 16 słonecznych plaż, bogate życie nocne i kultura jedzenia tapas w nadmorskich chiringuitos. Są tu też modne dzielnice, takie jak Soho czy nowoczesny port ze sklepami, barami i restauracjami. A znane zabytki Andaluzji? Kilka tak. Odwiedzając miasto Malaga, możesz wstąpić do Muzeum Picassa, Pompidou czy Carmen Thyssen, chociaż są to raczej miejsca, które bardziej zaciekawią fanów sztuki, niż objazdowych turystów.

Co w takim razie robić w prowincji Malaga? Plażować się i to niezależnie od pory roku — na Costa del Sol (czyli słonecznym wybrzeżu) pogoda zawsze dopisuje! Jeśli myślisz o zakwaterowaniu w tych okolicach, a ceny w mieście Malaga wydają Ci się wysokie, z pomocą przyjdą pueblos blancos — białe wioski. Ich nazwa rozumie się praktycznie sama przez się — są to miasta o białych zabudowaniach, charakterystycznych dla całego regionu Andaluzji. Najpopularniejsze pueblos blancos w prowincji Malaga to: Nerja, Frigiliana, Mijas i Ronda, która jest tak piękna, że zasłużyła sobie na osobny akapit.

Ronda to chyba najciekawsze miejsce Andaluzji, nie bez powodu wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Leży na szlaku pueblos blancos w prowincji Malaga, po obu stronach Tajo del Ronda — wąwozu liczącego ponad 150 metrów głębokości. Odległość miasta od Costa del Sol to około półtorej godziny samochodem, a do jej najważniejszych zabytków należy most Puente Nuevo, który łączy dwie części miasta.

Co warto zobaczyć, odwiedzając prowincję Ronda? Łaźnie arabskie, pałac i ogrody Rey Moro, ruiny teatru rzymskiego Acinipo i kościół Santa María la Mayor.

Granada to miasto Andaluzji położone u stóp parku narodowego Sierra Nevada. Jest imponującą spuścizną Al-Andalus i ostatnim miastem odzyskanym przez Królów Katolickich — to dlatego arabski klimat czuć tu na każdym kroku.

Do najważniejszych zabytków prowincji Granada należą Capilla Real, czyli kaplica królewska i Alhambra — zespół pałacowo ogrodowy, do którego wejście graniczy z cudem. Bilety najlepiej rezerwować z kilkumiesięcznym wyprzedzeniem, bo na miejscu możesz się nieźle rozczarować. Załóżmy jednak, że udało Ci się kupić wejściówki i jesteś w środku Alhambry — co Cię czeka? Wspaniałe ogrody letniej rezydencji sułtanów, czyli Generalife, Pałace Nasrydów, Dziedziniec Lwów i najstarsza część kompleksu — Alcazaba.

Chociaż Alhambra wewnątrz robi kolosalne wrażenie, najlepiej podziwia się ją jednak z zewnątrz — czyli z punktu widokowego Mirador de San Nicolas, który znajdziesz w arabskiej dzielnicy Albaicín. Dodatkowo jest to doskonałe miejsce na zakupy na arabskich targach, spróbowanie herbaty po arabsku czy zapalenie fajki wodnej. Warto wiedzieć, że w Granadzie zamawiając piwo lub inny napój chłodzący, tapas dostaniesz gratis. To miły pomysł na spędzenie popołudnia z widokiem na zaśnieżone szczyty Sierra Nevada.

W Granadzie kończymy naszą wycieczkę po znanych zabytkach Andaluzji. Zapewniam Cię, że jeśli tak zaplanujesz swój urlop, będzie to 7 dni pełnych niesamowitych wrażeń, widoków, smaków i zapachów. Wszystkie Twoje zmysły zostaną dopieszczone!

Masz nieco dłuższy urlop i planujesz spędzić w Hiszpanii 10, 12, a może 14 dni? Poniżej zostawiam Ci kilka propozycji na dalsze zwiedzanie południa.

Tarifa to najbardziej wysunięty na południe kraniec Półwyspu Iberyjskiego. Znajduje się na Costa de la Luz, a jego ogromną zaletą jest panorama na marokańskie wybrzeże, które od Andaluzji dzieli zaledwie 14 kilometrów. Jeśli marzy Ci się wypicie drinka z widokiem na szczyt Dżabal Musa, to w Tarifie będzie to możliwe.

Park Narodowy Sierra Nevada leży pomiędzy dwoma prowincjami — Almeríą i Granadą. Znajdziesz tu najwyższe szczyty w całej kontynentalnej Hiszpanii, których wysokość przekracza 3000 metrów. Do tej pory zastanawiałeś się, co robić zimą w Andaluzji? Teraz już wiesz — rano szusowanie po górskich stokach, a po południu — wizyta na plażach Costa Tropical.

Caminito del Rey to 8-kilometrowa trasa niedaleko Costa del Sol. Przebiega między wąwozami i kanionami, przecinając jeden z parków narodowych Andaluzji, Desfiladero de los Gaitanes, czyli wąwóz, sięgający 700 metrów głębokości.

Piesza wędrówka przez Caminito del Rey trwa od 3 do 4 godzin, a bilety na tę atrakcję Andaluzji można zarezerwować online (Otwiera się w nowym oknie).

Przylądek Cabo de Gata znajduje się w prowincji Almería i charakteryzuje klifami, zatokami oraz niewielkimi plażami. W 1997 roku cały ten obszar został wpisany na listę rezerwatów biosfery UNESCO. Cabo de Gata warto odwiedzić ze względu na ciekawą rzeźbę terenu, który cechują ostre skały, groble i kratery (jest to obszar pochodzenia wulkanicznego).

Sierra de las Nieves (nie mylić z prowincją Sierra Nevada!) to park krajobrazowy, położony w niedalekiej odległości od prowincji Costa del Sol. Znajdziesz tu najgłębszą w Andaluzji przepaść, labirynty jaskiń i szczyty, sięgające 2000 metrów wysokości. W obrębie Sierra de las Nieves leży też 14 białych wiosek.

Prowincja Costa Tropical leży pomiędzy wybrzeżem Costa del Sol i Costa Almería, w niedalekiej odległości od parku Sierra Nevada. Składa się z pięciu większych centrów turystycznych (Almuñécar, Salobreña, Motril, Castell de Ferro i La Rábita), w których można robić to, co podczas wakacji jest najbardziej wskazane, czyli... odpoczywać. Prowincja Costa Tropical to idealne miejsce dla fanów sportów wodnych i golfa.

Andaluzja jest głośna, kolorowa i umie się bawić, czego przykładem są liczne fiesty i festiwale, odbywające się tu praktycznie przez cały rok. Na przełomie marca i kwietnia w całym regionie obchodzi się Semana Santa, czyli Wielki Tydzień. Najwięcej procesji (prawdopodobnie około kilkuset) jest w Sewilli. Tutaj też odbywa się Feria de Abril, czyli hiszpańskie święto wiosny, które ma miejsce dwa tygodnie po zakończeniu Semana Santa.

Jednym z najbardziej ekscytujących świąt w Andaluzji jest Noche de San Juan, czyli nasza Noc Świętojańska. Hiszpanie witają lato nieco inaczej niż Polacy — zamiast puszczać na wodzie starannie plecione wianki, palą ogniska na plaży i urządzają konkurencję w przeskakiwaniu ich... Podczas Noche de San Juan każdy ubrany jest na biało. Zgodnie z tradycją, należy napisać na kartce swoje życzenie, wrzucić je do ogniska, a następnie wykąpać się w morzu. Sprawdziłam — działa!

W środku sezonu turystycznego (najczęściej w drugiej połowie sierpnia), Malaga ożywa. Ulice miasta wypełniają się tradycyjnymi strojami, mieszkańcy wychodzą na ulicę, piją Rebujito (napój alkoholowy na bazie wody gazowanej z cukrem, sokiem z cytryny i winem Jerez) i świętują nadejście ferii. Feria de Málaga to występy flamenco, przystrojone powozy konne przemierzające ulice i specjalnie wybudowany lunapark w studenckiej części miasta, w którym bawić można się przez całą dobę. To zdecydowanie moje ulubione święto na południu Hiszpanii.

Czy w południowym regionie Hiszpanii bywa zimno? No cóż, bywa to dobre słowo. Przeważnie jednak zastaniesz tu wysokie temperatury, dlatego latem trzeba szczególnie uważać. W miesiącach od czerwca do sierpnia Hiszpanie rzadko wychodzą z domów w ciągu dnia — szczególnie w miastach takich jak Sewilla czy Kordoba, gdzie przez brak dostępu do plaży, nie ma za bardzo możliwości schłodzenia się. W Maladze czy Kadyksie o wiele łatwiej wypoczywa się za dnia, chociaż na ulicach spotkasz głównie tłumy turystów. Hiszpanie przeczekują gorące dni w klimatyzowanych domach albo barach, gdzie można zamówić zimne piwo.

Najlepsza pora na odwiedzenie Andaluzji to wczesna wiosna, kiedy temperatury oscylują w granicach od nastu do dwudziestu kilku stopni. Jedyne, o czym należy wtedy pamiętać, to ciepłe swetry na wieczór. Skoki temperatur poza sezonem są tu ogromne, dlatego nie zdziw się, że zimą w ciągu dnia masz na sobie krótki rękawek, a wieczorem... zakładasz puchową kurtkę.

W Andaluzji często jada się menú del dia, czyli zestaw dnia, składający się z zupy, drugiego dania oraz deseru. Są tu też chiringuitos — bary na plaży, którym towarzyszą rybackie łódki ustawione na zewnątrz lokalu, pełniące funkcję grilla. W miejscowości Fuengirola w Maladze możesz nawet wypożyczyć taką łódkę i zorganizować wspólnego grilla z przyjaciółmi.

Czego spróbować w Andaluzji? Podstawą jest moim zdaniem gazpacho, czyli chłodnik z pomidorów z dodatkiem czosnku. Zbliżoną do niego formę ma też salmorejo, podawane z kawałkami chleba i mięsa (na przykład szynki jamón serrano).

Obowiązkowo spróbuj też pescaíto frito lub frito mixto, czyli wyboru smażonych ryb i owoców morza. Te najlepsze to moim zdaniem boquerones (anchois), chocos (mątwy), calamares (kalmary) i puntillitas (ośmiorniczki). Co ciekawe, typowym przysmakiem Malagi są anchois, dlatego na mieszkańców miasta często woła się właśnie boquerones.

A co do picia? Tu odpowiedź może być tylko jedna — tinto de verano (lub tinto con limón), czyli czerwone wino rozrzedzone wodą sodową (gaseosa) z dodatkiem cytryny i kostkami lodu. Nic nie odświeża bardziej, szczególnie latem!

Pozostaje jeszcze kwestia śniadania i tu nie mam dobrych wieści dla wszystkich uczulonych na gluten — typowe andaluzyjskie śniadanie to tostadas — wielkie pszenne buły z oliwą, serem i szynką jamón serrano. Podawane oczywiście na ciepło, całe (entera) lub przekrojone na pół (media).

Więcej informacji o menú del dia, tapas i hiszpańskich przysmakach znajdziesz w artykule Oli: Ciekawostki o Barcelonie — przewodnik według BesTravelMoments.