Jet lag - co to jest i jak z nim walczyć?

Czas czytania 🕗 5 minut | 24 stycznia 2024 | Autor Anna Dąbrowska | Redakcja Klara Krysiak

Po długiej podróży czujesz przytłoczenie, zmęczenie oraz irytację, a Twoja głowa i żołądek bolą jak nigdy wcześniej? Jeśli tak, to prawdopodobnie dopadł cię efekt znanego wszystkim globtroterom zjawiska zwanego jet lag. Chociaż objawy mogą brzmieć przerażająco, istnieją sposoby, aby go zwalczyć. Aby dowiedzieć się, co to jest jet lag, jakie są symptomy i jak sobie z nim radzić — czytaj dalej.

Na Jet lag narażeni są wszyscy podróżujący między różnymi strefami czasowymi. Jest to wynik dezorientacji układu nerwowego, który jest dostrojony do funkcjonowania w cyklu dnia i nocy.

Kiedy przekraczamy kilka stref czasowych, nasz zegar biologiczny zostaje zaburzony, co może prowadzić do objawów, takich jak zaburzenia snu, bóle głowy, nudności, biegunka, a nawet problemy z koncentracją.

Ważne jest, aby poznać podstawowe informacje na temat jet lagu, aby uniknąć nieprzyjemnych konsekwencji i cieszyć się przyjemną podróżą.

Jet lag — co to właściwie jest za zjawisko? Efekt ten dotyka podróżnych przekraczających szybko wiele stref czasowych, zaburzając ich wewnętrzny zegar biologiczny.

Krótko mówiąc: jet lag występuje, gdy jesteś w podróży i pozostajesz w stanie obudzenia w niewłaściwych momentach. Zwykle Twój organizm dokładnie wie, kiedy nadeszła pora na sen lub jedzenie. W momencie przekroczenia stref czasowych, Twój zegar biologiczny przestaje się synchronizować i występuje efekt pomieszania. 

Intensyfikacja i przebieg jet lag zależy od kierunku podróży — czy lecisz na zachód (np. do USA lub Kanady) czy na wschód (np. do Japonii czy Korei Południowej). Chociaż objawy jet lagu zazwyczaj występują w obu przypadkach, ich nasilenie i wpływ na organizm nie są jednakowe.

Skutki jet lag są bardziej dotkliwe, gdy podróżujesz z zachodu na wschód, ponieważ Twój dzień staje się krótszy i utrzymanie czuwania do standardowej godziny snu jest bardziej wymagające. W tym przypadku Twój organizm ma mniej czasu na regenerację.

Natomiast podróż na zachód będzie łatwiejsza dla organizmu, ponieważ wewnętrzny zegar biologiczny musi dostosować się do dłuższego dnia. Ten rodzaj dostosowania wymaga jedynie czujności przez kilka dodatkowych godzin, co jest bardziej osiągalne. 

Pamiętaj jednak, że przekraczanie wielu stref czasowych (niezależnie od kierunku podróży) zwiększa nasilenie symptomów jet lagu. Warto się do nich przygotować i spróbować załagodzić objawy.

Najczęstszym objawem jet lagu są zaburzenia snu, co oznacza, że możesz mieć trudności z zasypianiem w nocy, budzeniem się rano lub pozostawaniem przytomnym w środku dnia.

Wśród innych symptomów jet lagu wyróżnia się:

• uczucie rozdrażnienia,
• skrajne zmęczenie,
• niestrawność i bóle żołądkowe,
• zmiany nastroju,
• ogólne złe samopoczucie,
• bóle głowy,
• problemy z koordynacją,
• brak skupienia lub koncentracji.

Dlaczego jet lag powoduje występowanie tych objawów? Głównie ze względu na nagłą zmianę strefy czasowej i powiązanym z tym desynchronizację wewnętrznego zegara biologicznego. Twój organizm jest zoptymalizowany do funkcjonowania w określonych fazach snu i czuwania, które są zsynchronizowane z naturalnymi cyklami światła i ciemności.

Niektórzy ludzie mogą być mniej narażeni na jet lag niż inni, np. Pasażerowie, którzy często podróżują, odczują mniejszy wpływ, ponieważ ich organizm przystosował się do efektów tego zjawiska.

Czas trwania jet lagu zależy od kilku czynników. Obejmują one odległość podróży, indywidualny rytm organizmu i ogólny stan zdrowia. Wiele osób, które doświadczają jet lagu, czuje się lepiej kilka dni po przybyciu do miejsca docelowego. U niektórych osób powrót do pełni sił może zająć nawet tydzień. Obserwuj swoje ciało i pamiętaj, aby się zbytnio nie przemęczać. 

Czy można się przygotować do jet lagu i złagodzić jego działanie? Oczywiście! Istnieje wiele sposobów, które pozwalają skutecznie minimalizować nieprzyjemne objawy jet lagu. Przede wszystkim warto się właściwie do tego przygotować. 

Oprócz pakowania walizek i przygotowania odpowiednich dokumentów (np. wiz, które również możesz wykupić tutaj), spróbuj dostosować swój wewnętrzny rytm — zmień godziny posiłków i snu tak, aby odpowiadały czasom w miejscu docelowym. Zacznij od 30-minutowych zmian. Dzień po dniu przybliżaj się do godziny lokalnej.

Od razu po zajęciu Twojego miejsca w samolocie, ustaw zegarek na czas w miejscu docelowym, a następnie udawaj, że mieszkasz w nowej strefie czasowej. Jeśli w miejscu lądowania jest noc, spróbuj się przespać. Im szybciej wejdziesz w nowy rytm, tym lepiej.

Chociaż drzemka może być kusząca, szczególnie po długim locie, po przybyciu na miejsce staraj się nie spać dłużej niż 30 minut. 

Odwróć swoją uwagę i wybierz się na spacer!

Pij dużo wody przed lotem, w jego trakcie i po, aby utrzymać nawodnienie organizmu. Nie musisz się martwić o brak jej dostępu.

Na lotnisku Chopina w Warszawie, a także w innych portach lotniczych na całym świecie znajdziesz bezpłatne kraniki z czystą wodą.  Przejdź z pustą butelką przez kontrolę bezpieczeństwa, a potem napełniaj naczynie do woli! Również w trakcie całego lotu oferujemy wodę.

Chociaż alkohol może Ci pomóc zasnąć, a kawa lub napój energetyczny doda Ci więcej chęci do działania, lepiej unikać picia tego typu płynów. Ich właściwości powodują zwiększenie odwodnienia.

Jeśli czujesz senność, a w miejscu docelowym do pory spania pozostało kilka godzin — wyjdź na dwór! Promienie słoneczne skutecznie zmniejszają produkcję melatoniny, która odpowiada za sen.

Jet lag może powodować problemy żołądkowe i niestrawność, zatem w trakcie podróży wybieraj dania lekkostrawne. W naszym Menu oferujemy bogatą ofertę posiłków specjalnych, dostosowanych pod różne diety — zamów swój ulubiony posiłek na pokład!

Jet lag to zjawisko przejściowe i w większości przypadków nie wymaga konsultacji lekarza. Jeśli jednak często podróżujesz i doświadczasz nagłych zmian stref czasowych, umów się na wizytę do specjalisty, który może przepisać odpowiednie suplementy.