Niezwykła przyroda Indii

Data aktualizacji: 1 marca 2024 | Czas czytania: 8 minut | Redakcja: Klara Krysiak

W tym artykule zapraszamy Cię w podróż po niezwykłej przyrodzie i dzikich zakątkach Indii, które być może zainspirują Cię do zastanowienia nad Twoją relacją z przyrodą. Poznamy też niektóre z największych skarbów przyrodniczych kraju i dowiemy się, jak działania ochronne wspierają ich trwałe piękno.

Różnorodność geograficzna Indii stanowi tło dla jej wszechstronnej przyrody. Obszar, przecięty przez liczne rzeki i porośnięty bujnymi lasami, jest domem dla wielu gatunków roślin i zwierząt. Geografia kraju, ukształtowana przez płaskowyże, niziny hindustańskie oraz górskie łańcuchy, przyczynia się do unikalnych warunków ekologicznych, które sprzyjają różnorodności biologicznej.

Światową sławę indyjskim klimatom przynoszą Himalaje, które stanowią nie tylko fizyczną granicę, ale również podnoszą poprzeczkę dla alpinistów i poszukiwaczy przygód. Rzeki Indii, takie jak rzeka Ganges i Jamuna, to pulsujące arterie kraju pełne historycznych i duchowych znaczeń dla milionów mieszkańców.

Indie, ze swoją złożoną geografią, bogactwem naturalnym i różnorodnością biologiczną, fascynowały podróżników od wieków. Ten kraj nie tylko zachwyca kulturową mozaiką, ale również niezwykłymi krajobrazami. Dla tych, którzy pragną odkrywać naturę, Indie są niczym kopalnia niewyczerpanych doznań.

Himalaje, ocean, rzeki, a nawet pustynia — Indie zaskakują niesamowitą różnorodnością. Pod wieloma względami są też wyjątkowo cenne i wymagające szczególnej ochrony — cały kraj pokrywa siatka 18 parków i rezerwatów.

Himalaje w Indiach to najwyższe pasmo górskie na Ziemi. Rozpala zmysły i wyobraźnię amatorów wspinaczki wysokogórskiej, a jego średnia wysokość wynosi około 6000 metrów n.p.m. 

10 szczytów w Himalajach to ośmiotysięczniki, a najwyższym z nich jest Mount Everest, który leży na granicy Chin i Nepalu. Mount Everest osiąga 8848 m n.p.m. i tym samym jest najwyższą górą świata!

Drugą co do wysokości górą w Himalajach (i trzecią na świecie!) jest Kanczendzonga, czyli najwyższa góra Indii. Po raz pierwszy została zdobyta dopiero w 1955 roku, po kilku próbach przeprowadzonych od połowy XIX wieku. Jest to jeden z najtrudniejszych do zdobycia szczytów w Himalajach.

Rzeki Indii są życiodajną siłą, która nawadnia rozległe tereny i umożliwia egzystencję bioróżnorodnym ekosystemom. Rzeki takie jak Ganges, Brahmaputra czy Kaveri nie tylko mają szczególne znaczenie kulturowe, ale także są kluczowe dla zachowania ekologicznej równowagi i wspierania bioróżnorodności.

Lasy tropikalne Indii, z ich wilgotnym i ciepłym klimatem, są domem dla rzadkich i zagrożonych gatunków flory i fauny. Od roślin leśnych o wysokich wartościach leczniczych, po różnorodne gatunki ptaków, ssaków i owadów – każdy kawałek indyjskiej dżungli opowiada inną historię o życiu na naszej planecie.

Tropikalne dżungle, takie jak Ghat Zachodni i bujne lasy deszczowe na północnym wschodzie, są domem dla obfitości różnorodności biologicznej. Tymczasem sucha Pustynia Thar oferuje wyraźny, ale olśniewający kontrast, z własnym unikatowym ekosystemem przystosowanym do trudnych warunków.

Zupełnym przeciwieństwem zielonej przyrody Indii jest… pustynia! A dokładnie pustynia Thar, nazywana Wielką Pustynią Indyjską. Znajdziesz ją w zachodniej części kraju, a także w Pakistanie. Piaszczyste równiny zajmują blisko 240 tysięcy kilometrów kwadratowych powierzchni i nierzadko występują na nich barchany, czyli ruchome wydmy pozbawione roślinności. Temperatura waha się od zera stopni zimą do nawet 50 stopni Celsjusza latem!

Assam, stan położony w północno-wschodniej części Indii, jest prawdziwym klejnotem dla miłośników dzikiej przyrody. Jego unikalne ekosystemy, od gęstych lasów tropikalnych po rozległe równiny trawiaste, są domem dla niespotykanej nigdzie indziej różnorodności fauny i flory.

To właśnie w Assamie znajduje się Park Narodowy Kaziranga, słynący z największej na świecie populacji nosorożców indyjskich, których majestatyczne sylwetki można dostrzec na tle porannej mgły nadbrzeżnych bagien. Assam jest także siedliskiem dla innych zagrożonych gatunków, takich jak słonie azjatyckie, tygrysy Indii, a także różnorodne gatunki ptaków – zarówno migrujące, jak i endemiczne. 

Półwysep Indyjski, oddzielony od reszty kontynentu azjatyckiego przez majestatyczne pasma Himalajów, Karakorum i Hindukusz, stanowi unikalną formację geologiczną. Obejmuje wielorodne krajobrazy, od rozległych pustyń Radżastanu po wilgotne lasy równikowe Ghats. Ta geograficzna różnorodność wpływa na bogactwo fauny i flory regionu, które przyciąga turystów z całego świata.

Na Półwyspie Indyjskim znajdziesz także wakacyjne kurorty, takie jak Mandarmani nad Zatoką Bengalską albo Goa nad Morzem Arabskim. Możesz odwiedzić także Lakszadiwy, czyli przepiękny archipelag o krajobrazach, będących obietnicą rajskich wakacji.

Nizina Hindustańska to jeden z najbardziej żyznych i gęsto zaludnionych obszarów kraju. Rozciąga się wzdłuż rzek Ganges, Brahmaputra i Indus i obfituje w gleby aluwialne, dzięki czemu jest ważnym regionem rolniczym kraju.

Nizina Hindustańska pełni również kluczową rolę w historii i kulturze kraju, będąc miejscem narodzin i rozwoju wielu cywilizacji.

Południowe Indie charakteryzuje kulturowa i przyrodnicza różnorodność. Region ten, obejmujący stany Kerala, Tamil Nadu, Karnataka, Andhra Pradesh i Telangana, słynie z architektonicznych cudów, takich jak świątynie w Hampi czy Madurai, oraz z natury – od plaż po górskie stacje wypoczynkowe.

Odwiedzanie południowych Indii to dobry pomysł, jeśli chcesz doświadczyć unikalnych tradycji muzycznych, tanecznych i kulinarnych.

Wybrzeże Malabarskie, rozciągające się wzdłuż południowo-zachodniej części kraju, jest znane z malowniczych krajobrazów, krystalicznie czystych wód oraz bogatych zasobów przyrodniczych. To obszar intensywnych opadów deszczu, szczególnie podczas monsunów, co sprzyja bujnej roślinności.

Wybrzeże Malabarskie to ważny korytarz dla handlu morskiego i miejsce rozwiniętej kultury rybackiej.

Kontrasty geograficzne Indii są widoczne również w obfitości i różnorodności wodospadów, od spadających z wielkich wysokości wodospadów w Ghats do tych mniejszych, lecz równie malowniczych, rozsianych po całym kraju.

Wspierane przez obfite opady, gleby aluwialne głównych rzek Indii stanowią podstawę jej rolnictwa, umożliwiając uprawę ryżu, pszenicy i trzciny cukrowej, z korzyścią dla gospodarki.

Indie charakteryzuje klimat zwrotnikowy, który jest modulowany przez monsunową cyrkulację. Zmiany te determinują cykl życia wielu regionów, wpływając na rolnictwo, ekosystemy, a nawet na życie codzienne mieszkańców. Monsuny przynoszą odświeżające deszcze, które są wyczekiwane po gorącym i suchym okresie, lecz mogą również powodować poważne powodzie.

Indie są niezwykle bogate w zróżnicowaną roślinność. Występują tu zarówno endemiczne gatunki, specyficzne tylko dla tego regionu, jak i te znane na całym świecie. W regionach takich jak Western Ghats czy Eastern Himalayas możemy spotkać szeroką gamę gatunków roślinnych, od tych o walorach użytkowych po piękne i rzadkie kwiaty.

Zobowiązanie Indii do ochrony środowiska można dostrzec w licznie znajdujących się tam parkach narodowych Azji, takich jak znany z tygrysów bengalskich Ranthambore, rezerwat nosorożców Kaziranga, raj dla miłośników ptaków Keoladeo oraz Kanha i Bandhavgarh, pełne różnorodnej fauny Indii.

Ochrona przyrody obejmuje nie tylko faunę Indii, ale nabiera coraz większego znaczenia w kontekście błyskawicznie zmieniających się warunków klimatycznych i zwiększającej się presji antropogenicznej. Rząd indyjski wraz z licznymi organizacjami pozarządowymi i lokalnymi społecznościami intensyfikuje działania mające na celu ochronę jego unikatowej fauny i flory.

Inicjatywy takie jak projekt ochrony tygrysa, wyznaczanie nowych obszarów chronionych czy odbudowa zdegradowanych ekosystemów, są kluczowymi elementami strategii ochrony przyrody. 

Na terytorium Indii północnych leży Park Narodowy Ranthambore, który jest rezerwatem tygrysów bengalskich. W Ranthambore występują także karakale, szakale, hieny i pantery, które możesz uważnie obserwować w czasie niezapomnianego safari.

W trakcje safari zobaczysz też Padam Talao, czyli największe i najpiękniejsze jezioro w rezerwacie, nad którym rośnie drugie co do wielkości drzewo w Indiach.

Znajdziesz tam także cenny zabytek militarno-sakralny, od którego pochodzi nazwa parku — stojący na skale Fort Ranthambore. Jego zadaniem było niegdyś strzeżenie wielkich równin, a swoją historią sięga X wieku (później wielokrotnie był przebudowywany). W jego wnętrzu znajdziesz trzy czerwone kamienne świątynie z XIII wieku, poświęcone trzem hinduskim bóstwom.

Park Narodowy Kaziranga, położony w stanie Assamu, jest jednym z największych atutów Indii. Znany przede wszystkim jako dom dla zagrożonego nosorożca indyjskiego, Kaziranga jest także miejscem, gdzie można spotkać wiele innych gatunków dzikiej fauny, takich jak bawoły wodne, tygrysy bengalskie, słonie, a także różnorodne ptaki i węże.

Teren Parku charakteryzuje się unikalną mieszanką bagien, łąk i lasów, co sprawia, że jest to jeden z najlepiej zachowanych ekosystemów w Indiach. Dzięki staraniom rządu indyjskiego i organizacji ochrony środowiska Kaziranga oferuje zwierzętom bezpieczne schronienie oraz odgrywa kluczową rolę w edukacji ekologicznej i turystyce przyrodniczej.

Park Keoladeo, znany również jako Bharatpur Bird Sanctuary, to światowe dziedzictwo przyrody, które przyciąga ornitologów z całego świata. To miejsce, gdzie ptaki migrują na zimę, tworząc spektakl barw i dźwięków. Egzotyczne gatunki ptaków, takie jak szablodzioby czy kormorany, można obserwować w ich naturalnym środowisku.

Park Narodowy Kanha, znajdujący się w centralnej części kraju, łączy w sobie sawannę i las podrównikowy. Jest także ważną ostoją tygrysa bengalskiego i stanowi ważny obszar zachowania bioróżnorodności w Indiach.

Park Kanha zainspirował powieść Rudyarda Kiplinga Księga dżungli i jest przykładem efektywnych działań ochronnych, mających na celu zachowanie naturalnego środowiska dla dzikich zwierząt, w tym rzadkich gatunków takich jak tygrys bengalski czy jelenie barasingha.

Rezerwat Bandhavgarh to kolejne miejsce, gdzie możemy podziwiać królewskie tygrysy w ich naturalnym środowisku. Gęsto połączona sieć ścieżek i punktów obserwacyjnych umożliwia bezpieczne i kontrolowane podziwianie tych majestatycznych zwierząt, jednocześnie stawiając wysokie wymagania co do zachowania ostrożności i szacunku dla natury.