Najpopularniejsze rodzaje sushi – różnorodność w kuchni japońskiej

7 minut | 5 czerwca 2025 | Tekst Klara Krysiak

Sushi to popularne danie, które zdobyło uznanie nie tylko w Japonii, ale i na całym świecie. W artykule opiszemy najpopularniejsze odmiany sushi, ich pochodzenie oraz charakterystyczne cechy, dzięki czemu każdy będzie mógł dobrać coś dla siebie i spróbować w pełni japońskiej kuchni.

Historia sushi sięga ponad tysiąca lat wstecz, chociaż początkowo nie wyglądało ono tak, jak dzisiaj.

W starożytnej Japonii sushi było formą konserwowania ryb w fermentującym ryżu. Proces ten nazywano nare-zushi. Z czasem ryż nie był już wyrzucany, a stał się częścią potrawy, co zapoczątkowało to, co dziś znamy jako japońskie sushi.

Przez wieki sushi przechodziło różne zmiany, aż w XIX wieku, w okresie Edo, powstała forma, którą obecnie najbardziej kojarzymy, czyli nigiri – ryż z kawałkiem ryby na wierzchu.

Japońskie sushi składa się z kilku kluczowych składników, a są to:

• Ryż – ryż sushi smakuje nieco inaczej niż zwykły. Po ugotowaniu miesza się go z octem ryżowym, cukrem i solą. Ważne jest, aby ryż był lekko lepki, żeby dobrze trzymał się podczas formowania.

• Ryby i owoce morza – w tradycyjnym japońskim sushi używa się świeżych, surowych ryb, takich jak tuńczyk, łosoś, makrela czy halibut. W niektórych odmianach sushi używa się także owoców morza, takich jak krewetki czy ostrygi.

• Wodorosty nori – nori to rodzaj japońskich wodorostów, które są wykorzystywane do zawijania różnych rodzajów maki. Wodorosty te mają lekko słony smak i są bogate w minerały.

• Marynowany imbir – tradycyjnym składnikiem sushi jest imbir marynowany w occie i cukrze, który pełni dwie funkcje: pomaga oczyszczać podniebienie pomiędzy różnymi rodzajami sushi oraz jest dodatkiem, który balansuje intensywność smaków.

• Sos sojowy – to chyba najpopularniejszy składnik sushi. Istnieją warianty łagodniejsze lub bardziej intensywne w smaku. - najważniejsze, aby nie przesadzać z ilością. Sos sojowy stosuje się oczywiście do maczania kawałków sushi. 

Spośród różnych rodzajów sushi, nigiri jest chyba najbardziej klasycznym. Składa się z małej porcji ryżu, na którą nakłada się kawałek surowej ryby lub innego składnika, takiego jak krewetka, ośmiornica czy jajko omletowe (tamago).

Ryż sushi jest tu delikatnie prasowany ręcznie, a samo nigiri proste w przygotowaniu (choć wymaga doświadczenia, aby prawidłowo uformować ryż). 

Sashimi to po prostu surowa ryba, pokrojona na bardzo cienkie plasterki. W przeciwieństwie do sushi sashimi nie zawiera ryżu ani dodatków. Jest to więc czysty, prosty sposób na cieszenie się smakiem świeżych ryb.

Sashimi najczęściej przygotowuje się z ryb takich jak tuńczyk (maguro), łosoś (sake), halibut (hirame) czy ośmiornica (tako). 

Inari to mniej znany typ sushi, zawinięty w cienką torbę z tofu. W środku znajduje się ryż, który jest lekko osłodzony i przyprawiony sosem sojowym. Inari ma subtelny smak i jest bardzo łatwe do zjedzenia, ponieważ zawiera tylko jedną warstwę.

Temaki to rodzaj sushi, które wygląda jak stożek. Zwykle sushi masterzy zawijają wodorosty nori w rękę, tworząc formę przypominającą rożek, a do środka wkładają ryż, rybę i różne warzywa. Temaki jada się rękoma.

W popularnych temaki można znaleźć: tuńczyka, łososia, awokado, ogórka, a także majonez czy wasabi.

W uramaki sushi wodorosty nori są zawinięte wewnątrz rolki, a na zewnątrz widoczny jest ryż. To wersja, która zyskała popularność, dzięki temu, że jest bardziej przyjazna dla osób, które nie przepadają za smakiem wodorostów.

Charakterystyczne dla uramaki sushi są także wersje, takie jak rainbow maki, czyli sushi z wieloma rodzajami ryb, które łączą kolory i smaki.

Futomaki to grubszy rodzaj maki sushi. Jest on bardziej sycący niż inne odmiany sushi i może zawierać zarówno surowe ryby, jak i warzywa, takie jak awokado, ogórek, czy tamago (omlet japoński). Futomaki można jeść zarówno przy pomocy pałeczek, jak i rękami, w zależności od preferencji.

Hosomaki to odmiana maki charakteryzująca się prostotą i wyrafinowaniem. Są to małe, cienkie rolki, które składają się z jednego składnika, owiniętego ryżem i nori. Dzięki swojej minimalistycznej formie hosomaki idealnie podkreślają smak wybranego składnika.

W gunkan maki sushi zawija się wodorosty w kształt łódki, a następnie wypełnia tradycyjnymi składnikami sushi. Najczęściej spotyka się gunkanmaki w wersji z kawiorem rybim (ikra) lub owocami morza.

Gunkan maki sushi to idealny wybór dla tych, którzy lubią eksperymentować z klasycznymi składnikami sushi, ale też tymi bardziej niekonwencjonalnymi. 

Chirashi-zushi to odmiana sushi, w której składniki nie są zawijane, ale rozrzucone na porcji ryżu. „Chirashi” po japońsku oznacza właśnie „rozrzucony” lub „rozsypany”. W tradycyjnej wersji zawiera różne rodzaje surowych ryb, takich jak łosoś czy tuńczyk, a także warzywa czy awokado.

Co więcej, chirashi-zushi jest mniej czasochłonne w przygotowaniu, a jednocześnie daje duże pole do kreatywności w doborze składników. 

Oshizushi to tradycyjny rodzaj sushi z Osaki, w którym ryż i składniki są układane w specjalnej drewnianej formie, a następnie dociskane. Sama nazwa „oshizushi” pochodzi od słowa „oshi”, które oznacza „naciskanie”.

W wyniku tego procesu oshizushi staje się gęstsze i bardziej zwarte. Jest też trwalsze, przez co zyskało popularność w regionach, w których sushi musi być transportowane. 

Sasazushi pochodzi z regionu Gifu w Japonii. To rodzaj sushi, w którym ryż i dodatki zawijane są w liście bambusa, a całość jest podawana w formie małych pakunków. Liście bambusa dodają potrawie nie tylko ciekawego wyglądu, ale również subtelnego aromatu.

Sasazushi nie jest tak popularne, jak inne odmiany sushi, ale wciąż można je spotkać w tradycyjnych japońskich restauracjach. Sasazushi jest też wygodne do jedzenia, ponieważ liście bambusa pomagają utrzymać wszystko w jednym miejscu. 

Sushi burrito to fastfoodowa wersja sushi w formie dużego, zawiniętego rulonu, przypominającego burrito, popularną potrawę kuchni meksykańskiej. Dziś sushi burrito staje się coraz bardziej popularne, szczególnie w krajach zachodnich. 

Miniuramaki to mniejsza wersja uramaki, czyli sushi, w którym wodorosty znajdują się wewnątrz, a nie na zewnątrz rolki. Miniuramaki są idealne na szybkie przekąski lub jako część większej porcji sushi.

Ponadto miniuramaki mają tę przewagę, że można je jeść jednym kęsem. Często podaje się je w restauracjach sushi jako element bento, czyli zestawu różnych potraw w jednej kompozycji. 

Tempura futomaki to nowoczesna wersja tradycyjnego futomaki, czyli grubszych rolek sushi. W tej odmianie, wewnątrz rolki znajdują się kawałki tempury – czyli składników smażonych w cieście. Tempura futomaki to opcja dla osób, które preferują kontrast pomiędzy chrupkością a miękkimi składnikami, jak ryż czy surowe ryby.